12 juni 2019: het is hondenweer in Wereldtuin Verdeliet. De hemel heeft de sluizen op zeldzame wijze geopend. Het regent onophoudelijk in het Land van Cuijk. Ver daarbuiten trouwens ook.
De beplanting laat zich het nat aangenaam welgevallen. Zelfs de uitgenodigde buitenstaander ziet hoe weelderig het loof erbij staat. Of het nu van bieslook, tomaten, rozemarijn, radijs of peterselie, munt, bloemkool of courgette is.
Het belooft een ouderwets Hollandse zomer te worden. Medewerkers van Verdeliet drommen bijeen onder het afdak in aanbouw van de winkel. Meer is het nog niet, maar de vorm van deze uitbouw, die de winkel meer ruimte moet geven, ziet er goed uit. Een bel klingelt. Dat betekent pauze.
Druppelsgewijs betreden de medewerkers de kantine. Voor het overgrote deel zijn zij vrijwilligers, niet zelden van het eerste uur in 2012, die de doelstellingen van Verdeliet (zoals onder meer ecologisch tuinieren) een warm hart toedragen.
Verdeliet? Ik zie de lezer bij deze naam zijn wenkbrauwen fronsen. Het is de groene versie van de edelsteen toermalijn. Niet voor niets is Verdeliet gevestigd aan de Toermalijnlaan in Cuijk. Daar is over nagedacht.
Groen is de tuin, sociaal in samenhang zijn de activiteiten van Verdeliet, maar bulldozers grommen langs de hekken. Staan zij op het punt korte metten te maken met de groene idealisten? Neuh, bepaald niet. Het grove materieel plet de restanten van de landbouwschool van weleer, waarvan Verdeliet de verwaarloosde tuin zeven jaar geleden nieuw leven inblies. Zo komt nog eens 3000 m2 vrij voor het verantwoord verbouwen van voedsel, met instemming van de gemeente Cuijk.
Medewerker Sjaak heeft een inspectieronde gemaakt. Hij heeft een scherp oog, merkt tijdens de pauze op dat de spinazie moet worden geoogst omdat het aan het uitschieten is. De beheerders Serge en Sharon maken er meteen werk van. Net als dat de sperziebonen nodig moeten worden opgebonden. Opvallend voor de buitenstaander is hoe welwillend en ontspannen de taken worden verdeeld en uitgevoerd. ,,Zo moet het wel blijven’’, zeggen Gertie en Lonneke, de initiatiefnemers van Verdeliet, over de gemoedelijke sfeer. Zij nemen daarmee een voorschot op de verdubbelde schaalvergroting van Verdeliet, waarbij verzakelijking per definitie op de loer ligt.
De regen plenst maar door intussen. De kas, een overblijfsel van de landbouwschool van weleer, kan het overvloedige water met zijn afvoerbuizen niet aan. Gevolg: regen in de kas! Hozen is het parool in de ondergelopen tafels met breekbare stekjes. De buitenstaander wringt eindeloos natte handdoeken uit in emmers, totdat het ergste leed is geleden.
Kan gebeuren. Klimaatcritici hebben weer stof tot praten. De bijen van Verdeliet hebben in hun kasten van vocht geen last. Zij produceren nectar dat het een lust is en laten zien dat omkering van de kwijnende biodiversiteit mogelijk is! Medewerkster Annemiek verhaalt daarover op kleurrijke wijze als leerlingen van basisscholen door de tuin worden geleid. Bij de bijenkasten aangekomen is het een gezoem van belang.
Verdeliet is voor een aardig deel zelfredzaam, onder meer door verkoop van de oogst van eigen bodem. Met poëzie-ochtenden en open dagen werkt het aan naamsbekendheid.
In het zenuwcentrum van Verdeliet, deze keer het atelier, wordt ondertussen door de eigen imkers geslingerde honing gepot. Een tikje verbaasd zie ik, de buitenstaander, toe hoe efficiënt dit gebeurt. Het lijkt op biertappen, maar dan met het kraantje onderaan de ton in verband met de zwaartekracht.
Ik mag de deksels van de minutieus gevulde potjes dichtdraaien. Vraag: welke bestemming hebben deze pakweg zestig potten honing? De schouwburg van Cuijk, bij wijze van attentie aan de artiesten, luidt het antwoord. Om onze naamsbekendheid te vergroten, is de toelichting. De potten worden voorzien van een etiket. Ik maak mijn tong al nat. Maar nee, dat hoeft niet. Doop het etiket in melk, dat plakt goed en is gemakkelijk weer te verwijderen, is het advies. Dat is de opmaat voor hergebruik.
Van de honingpotten? Ja, maar eet ze eerst leeg. De inhoud is kostelijk!
Tom Tibboel